۲۰ آذر ۱۳۹۲

پریود شدن سخت تر است یا ریش تراشیدن؟


صبح است، تازه از شیفت شب رادیو به خانه برگشتهام و درد حوالی شکم و کمر یک لحظه رهایم نمیکند. از قفسه دارو در حمام مسکن برمیدارم. جلیل در حال تراشیدن ریش است. میپرسد: سردرد داری؟ 
میگویم: نه، پریود شدم. و غر میزنم: کی به این درد لعنتی عادت میکنم؟ میپرسد: مگر میشود عادت کرد؟ 
میگویم: لابد میشود! میگوید: هر وقت من به ریش تراشیدن عادت کردم، تو هم به پریود عادت میکنی. میگوید: عین هم هستند، فقط شما غر میزنید، ما نمیزنیم! 
می غرم: مقایسه نکن، این کجا و آن کجا.
میگوید: آره، اصلا مثل هم نیستند، ریش داشتن خیلی سختتر است! 
سختتر است؟ سختتر؟ اصلا در دنیا مگر چیزی سختتر از پریود شدن هم هست؟ هر ماه، پر از درد، پر از خون، پر از به هم ریختن وضعیت هورمونی و عصبی؟ 
میگوید: تصور کن، هر صبح با خارش صورت از خواب بیدار بشی، جرات نداری حوصله ریش تراشیدن نداشته باشی، به محض اینکه با ته ریش بیرون بری همه میپرسند چی شده؟ 
میگویم: اما مال ما طولانیتر است.
میگوید: ریش هم همین طوره، اول بلوغ وقتی دلت میخواهد خوش تیپ و مرتب باشی، با هر دانه ریش از یک طرف صورتت یک جوش میزنه بیرون، تا یاد بگیری چطوری باید درست بتراشی، همه جای صورتت را زخم کردهای. توی مدرسه زمان ما، کلی تبلیغ میکردند که ریش تراشیدن مکروه است و هفتهای یک بار هم معلم پرورشی در این مورد خطابه سر میداد. 
میگویم ولی لازم نیست پنهانش کنی، توی صورتت است و همه دارند. 
میگوید: اتفاقا همه ندارند، و آنها که ندارند هم بهانهای است برای مسخره شدنشان. «کوسه بزرگ» یادت نیست. 
میگویم: ولی درد ندارید! 
میگوید: مرد بودن درد دارد، خیلی هم درد دارد، فقط نه مسکن دارد و نه انواع و اقسام پد بهداشتی!

۱۵ آبان ۱۳۹۲

خانه من کجاست؟


روزهاست که خسته‌ام، کمی هم عصبی، گاهی هم دستم، دست راستم، کمی می‌لرزد، می‌دانم که باید ورزش را شروع کنم. شاید هم یوگا، می دانم که باید کمی بیشتر به فکر خودم باشد اما فکرم جایی دیگر است، جایی دور، جای که نامش را گم کرده‌ام، «خانه».
روزهاست که فکر می‌کنم که کدام یک مهم‌تر است، جایی که از آن آمده‌ام یا جایی که در آن ایستاده‌ام، زندگی می‌کنم، نفس می‌کشم، می خوانم و می‌نویسم؟ حالا، همین روزها، بیش از پنج سال است که خانه من آنجا، نقطه‌هایی است روی گوگل مپ. 
اولین بار وقتی خواستم آنها را روی نقشه علامت بگذارم، دست پس کشیدم، گفتم بگذار هر بار آنها را پیدا کنم، جستجو کنم، خیابان به خیابان سرک بکشم و  از هر پیچی بگذرم و تابلو کوچه‌ها را بخوانم. اما بار بعد، شاید یک سال بعد، حتی روی نقشه هم پیدا کردنش آسان نبود. آن بار اما دیگر همه را نقطه گذاشتم.  حالا روی نقشه من، نفطه‌ای هست به نام خانه اول، اولین خانه مشترکمان، خانه دوم، جایی که به خیلی از آرزوهایمان رسیدیم. خانه سوم، جایی که رعنا به دنیا آمد، خانه آخر، جایی که از آن پرواز کردیم به اینجا، بعد نقطه هایی دیگر، روزنامه ها، دانشگاه ها، خانه پدری، خانه دوستان، حتی کافه‌هایی که دیگر نیستند، حتی کتابفروشی هایی که کرکره شان پایین است، حتی شهر کتاب هایی که تغییر کاربری داده اند. چندتاشان عکس هم دارند. عکس از رعنا که آنجا کتاب می خواند، عکس از ما که آنجا می خندیدیم.
 آیا خانه من صفحه ای است از گوگل مپ پر از نقطه‌هایی که اگر آدرسشان را بپرسند بلد نیستم؟

اما از ایران که دور شویم هم، نقطه ها نه تنها کم نیستند که پررنگ تر هم هستند. آدرسشان در دفتر تلفنم هم هست، برای سفر بعدی، برای دیدار بعدی، برای آینده، آینده ای که می ‌توانم به آن فکر کنم، برنامه ریزی کنم و تصمیم بگیرم. آینده ای که هیچ دفترچه زرشکی رنگی، هیچ ویزای آبی یا سبزی نمی تواند آن‌را به هم بریزد. اینجا هم اولین خانه را ثبت کرده ام، جایی که می توانم رعنا را به آنجا ببرم تا یادش بیاید درسه سالگی چطور روی تاب آویزان از درخت می نشست و تاب می خورد. جایی که هست، وجود دارد، عکس نیست، فیلم نیست، خاطره نیست! حالا خانه مادربزرگ و عمه و خاله نباشد، او هم یکی از ۲۳۲ میلیون مهاجر جهان- پنجمین اجتماع، community در دنیا- 
جایی خواندم:
Home is not just the place where you sleep, it's a place where you stand. 

از چهارم نوامبر ۲۰۱۳، خانه من جایی است زیر سقف همین آسمان، جایی که در آن ایستاده‌ام.


۲۲ تیر ۱۳۹۲

دردهای عزیز

آنها هم زنند، مثل من، تو، مثل خیلی از ماها که هر ماه پهلویمان درد می گیرد و می دانیم که دارد تخمکی کوچک رها می شود از بند، اما آنها، همین یک درد را ندارند. هر ماه خونی غلیظ و سیاه بین پاهاشان را پر می کند که نشانه هیچ چیز نیست. آنها زنانی اند بی تخم، بی تخمک، بی درد روزهای چهاردهم پس از قاعدگی .



درد آنها وقتی است که مردی باشد و زندگی ای و آرزوی فرزندی، آرزوی کودکی که در آغوش بگیرند و سینه در دهانش بگذارند. در ایران اما  آنها در به درند، در به در زنی که به آنها تخمکی « اهدا» کند تا آنها در رحم هایشان بکارند و از آن آرزو سبز شود.
یافتن تخمک اهدایی اما آسان نیست. باید زنی را بیابی جوان، ۲۵ تا ۳۰ ساله، می خواهی که فرزندت شکل خودت هم باشد، پس به دنبال زنی می گردی شبیه خودت، حتی کمی زیباتر، چشمانی درشت تر، لبهایی برجسته تر، رنگش مهتابی تر.
این زن زیبایِ مهتابیِ چشم درشت اما باید مطلقه باشد و باکره نباشد. گیریم که یافتی اش، درد درست هم‌آنجا آغاز می شود. آنجا که پس از همه مراحل پزشکی و تایید دکترها، باید ببری اش دفترخانه ای و صیغه اش کنی، صیغه مردی که شوهر توست، صیغه  مردی که می خواهی خونش در رگ‌های فرزندت جاری باشد، مردی که برای محکم شدن پایه های زندگیت با او تن به هر کاری داده ای، حتی گدایی تخمک.
غریزه به میدان می آید، غریزه حکم می کند که پنهانش کنی، از مردت، از شوهرش، از پدر فرزندت، در ایران کمتر مردی است که بداند تخمک اهدایی از کجا آمده است. همدلی نانوشته ای میان همه هست تا زنِ جوانِ زیبایِ مطلقه را از همسر شرعی و قانونی اش پنهان کنند. اگر مرد ببیندش، اگر دل بدهد، حتی دل ندهد، بگوید: خوب این که زنمه، چرا آزمایشگاه؟ چرا این همه خرج کنم؟ مگه بیل به کمرم خورده؟!!
درد، درد، درد، همه آن چیزی است که در نگاه زنانی از این دست می یابی.
خانم دکتر فیلم «دعوت» حاتمی کیا از همین دست بود، با همین درد، مردش از همان مردهایی بود که بیل به کمرش نخورده بود. اما قصه در نیامد، نشد، نچسبید.

اما در Twice Born قصه در آمده، با همه تکان ها و دردها و اشک هایش. چشمان پنه لوپه کروز درد را به رخت می کشد، درد نداشتن تخمک را، درد خواستن نوزادی را که از سینه ات شیر بخورد. Twice Born آرزوی برآورده شده همه کسانی است که این قصه را می دانستند و آرزو می کردند کسی آن را به تصویر بکشد، کسی به زن ها یادآوری کند که دردهایی هستند که شیرینند، مثل درد پهلوها، در روزهای چهاردهم پس از قاعدگی.




نوشته رویا کریمی مجد

۱۵ اسفند ۱۳۹۱

هشت سالگی و کت واک

مثل برق و باد گذشت، انگار همین دیروز بود که هر چی دلم می خواست تنش می کردم و او خوشحال و خندان، می دوید برای ادامه بازی اما، همه چیز از ابتدای کلاس دوم سخت تر شده است. پیش از این فکر می کردم که روپوش مدرسه، محدودیتی برای بچه هاست اما حالا دارم به این نتیجه می رسم که روپوش مدرسه، فرشته نجات مادرهاست. 
از همان یک هفته مانده به شروع مدرسه، با دیدن فیلم McKenna Shoots for the Stars   همه زندگی اش شد ژیمناستیک.  مدرسه ها که شروع شد، یونیت اول ورزششون، ژیمناستیک بود که خوب شد قوز بالاقوز. روزهایی که کلاس ورزش داشت، مهم ترین ویژگی لباس براش این بود که بتونه باهاش به قول خودش اسپلیت کنه، یعنی دو پاش را از دو طرف باز کنه و بنشینه روی زمین. این طوری شد که تمام جوراب شلواری ها و شلوارهای پارچه ای کنار رفتند و فقط شلوارهای نرم و راحتی را می پوشید که به راحتی کش بیایند. 
روزهایی که کلاس باله داشت هم روزهای خوبی نبود چون باید لباسی می پوشید که با کمترین تغییر بتواند لباس باله را روی آن تنش کند. 
همین دو هفته پیش تعطیلات اسکی مدرسه بود و چون هیچ کدام ما علاقه ای به اسکی نداریم، ترجیح دادیم خانه بمانیم و البته برای جلوگیری از جنگ جهانی سوم میان پدر و دختر سعی کردم برنامه بازی با چند دوستش بگذارم. در میان آن همه برف و سرما، همسایه ها در اولویت بودند اما، بعد از دو روز بازی در خانه یک همکلاسی از بریتانیای کبیر، هر روز داستان جدیدی داریم. یک روز از من خواست تا شالم را قرض بگیرد. شال صورتی پشمی را به او دادم و دقیقه ای بعد، در حالی که آن را عجیب و غریب دور تنش پیچیده بود، آمد و شروع کرد کت واک راه رفتن و گفت: مامان، شکل «میس امریکا» شدم مگه نه؟؟ 
در حال شاخ در آوردن بودم. این همان دختری بود که تمام هفته گذشته را گوله برفی درست کرده بود و توی 40 سانت برف دوچرخه سواری کرده بود؟ 
این آخرش نبود. دیشب پتویی را با عرض 50 سانت روی زمین پهن کرده بود و مدام از این سو تا آن سوی ان را قدم می زد و سعی می کرد توازن خودش را حفظ کند. خودم را به کتابی که دستم بود سرگرم نشان دادم. اما یک بار که چشمش به من افتاد، فهمید دارم نگاهش می کنم و سریع شروع کرد به پشتک زدن روی پتو و بلافاصله توضیح داد: دارم ژیمناستیک کار می کنم. این یعنی "کت واک" عملی است که نباید بزرگترها از آن باخبر شوند. 
صبح امروزاما، تیر آخر زده شد. در هوای منهای 9 درجه زیر صفر، برایش یک پلور یقه اسکی و شلوار جین دو لایه و گرم گذاشتم که یک مرتبه صدای اعتراضش بلند شد: مامان می شه یک کم لباس  fancy تر بهم بدی؟ 


نوشته رویا کریمی مجد

۲۶ بهمن ۱۳۹۱

درباره عشق



خوب باید اعتراف کنم که من آدمی هستم به شدت لمسی و البته گوش هام هم خیلی حساسند J. شاید یکی از دلایل جذابیت نیکلاس برودی در سریال هوملند برایم، همین ویژگی مشترک لمسی بودن او بود. اما، خوب 14 سال پیش، کشف این ماجرا برایم کمی دشوار بود. ماه های اول ازدواجم؛ پر بود از این مساله که چرا من شاد نیستم، چرا عشقی را که فکر می کردم در این ازدواج خواهم داشت، پیدا نمی کنم. خوب من آدمی نبودم و نیستم که از خواسته هایم بگذرم. همین بود که هر روز و هر شب، با جلیل حرف می زدم و نتیجه می گرفتم که ما با هم تفاهم داریم. اما، مشکل کجا بود؟
خوب مشخص است، من لمسی بودم و او هنوز نمی دانست. من دلم می خواست دستانم بگیرد و آرام بگوید: دوستت دارم و او نمی گفت. روزی که به این کشف و شهود رسیدم، از هیجان روی پا بند نبودم، شب که به خانه برگشتم، دستانش را گرفتم و آرام گفتم: دوستت دارم. شک زده از این رفتار گفت: من هم. گفتم: می شود جمله را کامل بگویی؟ با تعجب نگاهم کرد، گفتم: من نیاز دارم که این جمله را بشنوم. با حیرت دستانم را رها کرد و گفت: من مدام دارم می گویم، تو نمی شنوی. من  دوست داشتن را نشان نمی دهم، عمل می کنم. و من گریان، نالیدم که: اما من می خواهم بشنوم.
حالا، 14 سال از آن روزها گذشته، باید اعتراف کنم که جلیل خیلی عوض شده، گاهی ، شاید سالی چند بار، دستانم را می گیرد و آرام می گوید: دوستت دارم و بعد به لبخند عریض و طویل پهن شده روی صورتم و گونه های سرخ شده از شادیم می خندد اما او هنوز شیوه های خود ش را دارد.
سه شنبه ای که گذشت، روزی پر برف بود. از آن روزهایی که پشت پنجره یک سر سفید بود و باد بود که با دانه های بی شمار برف می رقصید. سه شنبه ای که گذشت سرد بود. از آن سرماهای منفی 5 درجه که به اندازه منفی 15 درجه استخوان هایت را می لرزاند. ساعت 6 عصر، رسیدم به اتومبیلم، آن را جایی نزدیک یکی از ایستگاه های مترو پارک می کنم تا از ترافیک وسط شهر فرار کنم. از پله های مترو که بالا می رفتم، دستکش هایم را پوشیدم، شال گردنم را محکم کردم و آماده شدم برای تمیز کردن حداقل 10 سانت برفی که  اتومیبل را پوشانده بود. روی همه اتومبیل های اطراف که از صبح آنجا پارک شده بودند برف نشسته بود، اما، اتومبیل من تمیز بود، انگار نه انگار که از صبح صدها هزار دانه برف از آسمان فرود آمده اند. به اطراف نگاه کردم. همه ماشین ها یک دست سفید بودند. پارکینگ کنار اتومبیل خالی بود، فکر کردم شاید باد وزیده و برف ها را تمیز کرده، شاید کسی اشتباهی اتومبیل را تمیز کرده، شاید...
وقتی به خانه رسیدم، فهمیدم که جلیل کمی پیش از من به خانه رسیده، او هم ماشینش را همان پارکینگی پارک کرد بود که من، همان جای خالی پهلوی اتومبیل، همان جایی که شاید باد وزیده بود.
می دانید، می خواهم بگویم هیچ وقت از مردی نخواهید که مثل شما بشود. بگذارید همان طور بمانند، مهم نیست که دستانتان را بگیرند و در گوشتان بگویند که عاشقتان هستند، بگذارید خودشان باشند و عشقشان را عمل کنند، بعد روزی خواهد رسید که  اگر همه اتومبیل های شهر زیر برف مدفون باشند، اتومبیل شما از عشق می درخشد.



نوشته رویا کریمی مجد

۱۱ بهمن ۱۳۹۱

آرزو




توی کشوری زندگی می کنم که بهارش مشهور است، هم فصل بهارش و هم بهار سیاسی اش. توی کشوری زندگی می کنم که مردمش صلح جو ترین مردمانی اند که دیده ام. اما روزی، نه چندان دور کارشان کشیده شد به عکسی که می بینید با مردمانی آماده مرگ با سینه های سپر. 



۱۰ بهمن ۱۳۹۱

روزمره گی

خوب فکر می کردم خیلی چیزها عوض می شه،‌ اما نشد، فکر می کردم خیلی آدم ها را خواهم شناخت،‌ اما نشناختم،‌ به جاده های بی پایان، به تجربه های بی نکرار، به خنده های از ته دل زیادی فکر کرده بودم که هیچ کدام نشدند، نشدند، نشدند.


حالا،‌ امروز، بیست و نهمین روز از ژانویه دو هزار و سیزده میلادی،‌ من،‌ همین هستم که هستم. با هزار راه نرفته،‌ هزار کار نکرده و هزار خنده مانده در گلو. بعد از ظهر باید زبان بخوانم،‌ لباس هایم را از روی بند رخت جمع کنم، اتاق رعنا مثل همیشه شلوغ است و هنوز عروسک هایش جایی بهتر از کف اتاق ندارند. دستور کیک سیب هنوز روی در یخچال مانده و درستش نکرده ام. کفش هایم هم واکس می خواهد، زمستانشان بدون واکس گذشت. روزهایی پر از روزمرگی های دائمی ....